Κείμενο και φωτογραφίες: © Πιερ Κοσμίδης – www.ww2wrecks.com

Απαγορεύεται ρητά η αναδημοσίευση, χωρίς αναφορά στο δημιουργό και την πηγή.

Ημερομηνία δημοσίευσης: Πέμπτη 12 Μαΐου 2022, published on May 12, 2022 @ 13:10

Η απόβαση στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου του 1944 έχει μείνει στην Ιστορία.

Όλοι, λίγο ή πολύ, γνωρίζουν όσα συνέβησαν εκείνες τις δραματικές ώρες, είτε από βιβλία, είτε από κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ.

Ελάχιστοι, ωστόσο, γνωρίζουν ότι ένας Έλληνας, ή ακριβέστερα Αμερικανός ελληνικής καταγωγής, ο 23χρονος τότε Άγγελος Τσατάς, ήταν από τους πρώτους που πάτησαν το πόδι τους στις ακτές της Νορμανδίας, ως μέλος της Ομάδας Υποβρυχίων Καταστροφών του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, πριν καν φτάσουν τα πρώτα αποβατικά σκάφη των Αμερικανών, επιβεβαιώνοντας το ρητό ότι… “παντού υπάρχει ένας Έλληνας”.

Το όνομα του Άγγελου Τσατά, είναι το μόνο που υπάρχει στην αναθηματική στήλη που έχει τοποθετήσει το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ σε περίοπτη θέση στην παραλία “Γιούτα” της Νορμανδίας, τόσο για τις πράξεις του τις κρίσιμες πρώτες ώρες της Απόβασης της Νορμανδίας, όσο και επειδή αρνήθηκε να εγκαταλείψει την αποστολή και τους συντρόφους του, παρά το ότι είχε τραυματιστεί.

Η Ομάδα Υποβρυχίων Καταστροφών του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ ήταν μια πρωτοποριακή ιδέα, η οποία έμελλε να χαράξει το μέλλον για παρόμοιες μονάδες που πλέον διαθέτουν οι σύγχρονες ένοπλες δυνάμεις σε όλο σχεδόν τον κόσμο.

Η πρώτη Ομάδα Υποβρυχίων Καταστροφών των ΗΠΑ αφίχθηκε στην Αγγλία στα τέλη του 1943, μετά από επίπονη εκπαίδευση στο Φορτ Πιρς των ΗΠΑ.

Η πρώτη σειρά άρχισε να εκπαιδεύεται στις 6 Ιουνίου 1943, ακριβώς ένα χρόνο πριν την Απόβαση της Νορμανδίας, ένα παιχνίδι της μοίρας που κανείς δε μπορούσε τότε να προβλέψει.

Μέχρι τον Μάιο του 1944, 32 ομάδες βρίσκονταν στη Βρετανία ή τη Σκωτία και πραγματοποιούσαν εκπαίδευση με τους ομολόγους τους μηχανικούς του Στρατού των ΗΠΑ.

Η κάθε ομάδα αποτελούνταν από έναν αξιωματικό και πέντε στρατιώτες, όσους δηλαδή μπορούσε να χωρέσει ένα από τα φουσκωτά λαστιχένια σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.

Όλοι οι άνδρες, οι οποίοι προσφέρθηκαν εθελοντικά, υποβλήθηκαν στη διαβόητη «Διαβολοβδομάδα», ένα βασικό στοιχείο της Εκπαίδευσης Υποβρύχιων Καταστροφών που εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα, σε διάφορες παραλλαγές.

Η “Διαβολοβδομάδα”  επινοήθηκε από τον Υποπλοίαρχο Draper L. Kauffman, και  η σκληρή εκπαίδευση σχεδιάστηκε για να ξεχωρίσει “η ήρα από το στάρι”, να γίνει δηλαδή ξεσκαρτάρισμα και να απομακρύνει άτομα που δεν είχαν τη σωματική ή ψυχική αντοχή που απαιτείται για να εκτελέσουν τις πιο δύσκολες αποστολές.

Η επικίνδυνη αποστολή των μονάδων υποβρυχίων καταστροφών περιελάμβανε την εξουδετέρωση κωλυμάτων, την ανατίναξη οχυρών του εχθρού, την αποναρκοθέτηση και τη διάνοιξη πεδίων πρόσβασης στις παραλίες.

Για μια ακόμα φορά, το www.ww2wrecks.com αποκαλύπτει την άγνωστη στο ευρύ κοινό ιστορία ενός Έλληνα γιου μεταναστών, του Άγγελου Τσατά, ο οποίος έγραψε το όνομά του με χρυσά γράμματα στις σελίδες της Ιστορίας της νέας του πατρίδας, των ΗΠΑ, στην Απόβαση της Νορμανδίας.

Ο Άγγελος Τσατάς, ή Angelo Chatas, γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 1921 στο Σικάγο των ΗΠΑ, γιος δύο Ελλήνων μεταναστών, του Αθανάσιου και της Σταυρούλας Τσατά.

Φοίτησε στο γυμνάσιο Tilden Tech και υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της απόβασης της Νορμανδίας, ως μέλος της Ομάδας Υποβρυχίων Καταστροφών, ένας δηλαδή «βατραχάνθρωπος», επιφορτισμένος με το καθήκον να προλειάνει το έδαφος για τους χιλιάδες στρατιώτες που περίμεναν στα αποβατικά το σύνθημα της απόβασης, εξουδετερώνοντας τα εμπόδια που είχαν θέσει οι Γερμανοί στις ακτές της Νορμανδίας, το περίφημο “Τείχος του Ατλαντικού”.

Ο Άγγελος Τσατάς, ως στέλεχος της ολιγομελούς ομάδας του, πάτησε στις ακτές της Νορμανδίας στις 6:12 τα ξημερώματα της 6ης Ιουνίου 1944 στην παραλία  με την κωδική ονομασία “Γιούτα”.

Σε αντίθεση με τους συντρόφους τους που ανέλαβαν το ίδιο καθήκον στην παραλία “Όμαχα” και αποδεκατίστηκαν από τους Γερμανούς, με τις απώλειές τους να ξεπερνούν το 70% όσων συμμετείχαν στην επιχείρηση καταστροφής των κωλυμάτων και των οχυρωματικών έργων και με πενιχρά αποτελέσματα τις πρώτες ώρες της απόβασης, ο Άγγελος Τσατάς και οι συμπολεμιστές του κατάφεραν να εξουδετερώσουν πολλά γερμανικά εμπόδια στην παραλία “Γιούτα”, με την απώλεια 6 ανδρών και των τραυματισμό 11 ακόμα.

Ένας από τους τραυματίες ήταν ο ίδιος ο Άγγελος Τσατάς, καθώς τραυματίστηκε από θραύσματα χειροβομβίδας, ωστόσο αρνήθηκε να εγκαταλείψει την αποστολή του και τους συντρόφους του.

Μετά το πέρας της επιχείρησης και αφότου η διασφάλιση του προγεφυρώματος στις βόρειες ακτές της Γαλλίας είχε επιτευχθεί, ο Άγγελος Τσατάς μεταφέρθηκε στην Αγγλία για να αναρρώσει.

Σε λιγότερο από δύο μήνες, ο Άγγελος Τσατάς επέστρεψε στη Γαλλία, για την Επιχείρηση “Dragoon”, την απόβαση στις νότιες ακτές της Γαλλίας τον Αύγουστο του 44.

Ο Άγγελος Τσατάς, σε αντίθεση με πολλούς συμπολεμιστές του, ευτύχησε να επιστρέψει στις ΗΠΑ, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Τέξας με πτυχίο Μηχανικού Πετρελαίου. Έλαβε πλήθος τιμητικών διακρίσεων από το Πανεπιστήμιο του Beverly Hills και ανακηρύχθηκε επίτιμος Διδάκτωρ Μηχανικών από το Dallas Petroleum Engineers Club.

Στις 22 Νοεμβρίου 1951 ο Άγγελος Τσατάς παντρεύτηκε την ελληνικής καταγωγής Ζωή Συροπούλου, ή Zoe Shropulos, από το Ντάλας του Τέξας.

Η καριέρα του με τη Mobil Oil τον οδήγησε στη Βενεζουέλα, τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ινδία, καθώς και στο Τέξας, την Οκλαχόμα και τη Νέα Υόρκη.

Στην 50ή επέτειο της Απόβασης της Νορμανδίας το 1944, τιμήθηκε με το παράσημο της Εθνικής Αξίας από το Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν.

Ένας δρόμος στο χωριό Sainte-Marie-du-Mont στη Νορμανδία ονομάστηκε «Allée Angelo Chatas» και τον Ιούνιο του 2009 έγινε επίτιμος δημότης του πρώτου γαλλικού χωριού που απελευθερώθηκε μετά την Απόβαση της Νορμανδίας. Ακόμα και σήμερα, οι ντόπιοι αναφέρουν τον “‘Έλληνα Άγγελο”, δίνοντας το όνομά του ακόμα και σε τουριστικά καταλύματα.

Ο Άγγελος Τσατάς έφυγε να συναντήσει τους παλιούς του συμπολεμιστές, πλήρης ημερών, στις 28 Σεπτεμβρίου 2009, σε ηλικία 88 ετών.

Άγγελος Τσατάς, ο πρώτος Έλληνας στις ακτές της Νορμανδίας το 1944 και στο πάνθεον των ηρώων για πάντα.