By Pierre Kosmidis

Φωτογραφικό αρχείο κ. Άγγελου-Στέφανου Μωραΐτη, δημοσιεύεται αποκλειστικά στο www.ww2wrecks.com κατόπιν της έγγραφης άδειάς του

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΟΥ ΜΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΤΣΑΡΟΥ, ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΗ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΤΣΑΡΟΥ

Ο Ιωάννης Κατσαρός στο πιλοτήριο του Hurricane της 336 Μοίρας Διώξεως. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Αφιερώνεται στη μνήμη του Ιωάννη Κατσαρού και όλων των Ελλήνων που πολέμησαν για την Ελευθερία.

Ο Ιωάννης Κατσαρός μπροστά από ένα Hurricane της 336 ΜΔ. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Το φωτογραφικό αρχείο του πιλότου της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας Ιωάννη Κατσαρού, μεγάλης ιστορικής αξίας, έρχεται στο φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά, χάρη στον ερευνητή και συλλέκτη Άγγελο-Στέφανο Μωραΐτη.

Ο Ιωάννης Κατσαρός με συναδέλφους του, σε ένα κατεστραμμένο αεροσκάφος της Regia Aeronautica, της Βασιλικής Αεροπορίας της Ιταλίας, στην έρημο της Β. Αφρικής. — Ο Ιωάννης Κατσαρός με συναδέλφους του της 336 ΜΔ, σε ένα κατεστραμμένο αεροσκάφος της Regia Aeronautica, της Βασιλικής Αεροπορίας της Ιταλίας, στην έρημο της Β. Αφρικής.Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

ηηξξ — Ο Ιωάννης Κατσαρός στο Hurricane. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Μέσα από τις φωτογραφίες του Ιωάννη Κατσαρού, μπορούμε να δούμε τις συνθήκες που αντιμετώπισαν οι Έλληνες, ιπτάμενοι και προσωπικό εδάφους, αλλά και σπάνιες στιγμές μακριά από τα πεδία των μαχών.

Ο Ιωάννης Κατσαρός ποζάρει χαμογελαστός σε ένα καταδιωκτικό Bf109 της Luftwaffe — Ποζάροντας χαμογελαστός σε ένα κατεστραμμένο καταδιωκτικό Bf109 της Luftwaffe. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Το αφιέρωμα αυτό στον Ιωάννη Κατσαρό, ο οποίος επέζησε της λαίλαπας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποστρατεύθηκε με το βαθμό του αντιπτεράρχου, είναι ελάχιστος φόρος τιμής σε όλους τους Έλληνες, οι οποίοι όρθωσαν το ανάστημά τους στους κατακτητές και πολέμησαν για την Ελευθερία.

ξκξκ — Πολύτιμη η συνεισφορά του προσωπικού εδάφους και των υπολόγων των αεροσκαφών. Συντήρηση κινητήρα Rolls-Royce Merlin. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Αναμνηστική φωτογραφία του Ιωάννη Κατσαρού με το Hurricane του της 336 ΜΔ. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Πολλοί από αυτούς, δεν έζησαν να δουν την Ελλάδα και πάλι ελεύθερη, η θυσία τους όμως δεν πρέπει να ξεχαστεί, όπως και οι αγώνες όλων όσοι, σε δύσκολες συνθήκες, πολέμησαν για μια ελεύθερη Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Κατσαρός στο Hurricane με το όνομα "Leoni" στο πλάι του κόκπιτ. — Ο Ιωάννης Κατσαρός στο Hurricane με το όνομα “Leoni” στο πλάι του κόκπιτ. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Ο Ιωάννης Κατσαρός συμμετείχε στην τελευταία αερομαχία της ΕΒΑ, στα Τρίκαλα, στις 15 Απριλίου του 1941 πετώντας με ένα Gloster Gladiator και μετά τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας, άρχισε η Οδύσσειά του, η οποία τον έφερε αρχικά στη Μέση Ανατολή και εν συνεχεία στη Βόρεια Αφρική, όπου συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις κατά του Άξονα, αλλά και σε αεροπορικές επιδρομές κατά των Γερμανών στην Κρήτη.

Κυριευμένο στρατιωτικό υλικό — Ο Ιωάννης Κατσαρός κοιτάει κυριευμένο ιταλικό στρατιωτικό υλικό στην έρημο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Ο Ιωάννης Κατσαρός σε αεροδρόμιο εκστρατείας, από το οποίο επιχειρούσε η 336 στη Β. Αφρική. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Αεροπόροι, όπως ο Ιωάννης Κατσαρός, ανήκαν σε μια δράκα πολεμιστών, οι οποίοι κατάφεραν με τους αγώνες και τις θυσίες τους να κρατήσουν ψηλά τα ελληνικά χρώματα και να στείλουν το μήνυμα προς όλες τις πλευρές ότι οι Έλληνες μάχονται και θυσιάζονται για ιδανικά, όπως η Ελευθερία, ακόμα και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα πατρογονικά τους εδάφη.

Στιγμές χαλάρωσης σε πόλη της Αιγύπτου. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Ήδη από τον Οκτώβριο του 1941, λίγους μόλις μήνες μετά την ολοκληρωτική κατοχή της Ελλάδας από τον Άξονα, στην αεροπορική βάση της RAF στο Aqir της Μέσης Ανατολής (στο σημερινό Ισραήλ), ο υποσμηναγός Ιωάννης Κατσαρός αναλαμβάνει αξιωματικός πληροφοριών της νεοσύστατης 335 Μοίρας Διώξεως.

Άνδρες της 336 Μοίρας Διώξεως της ΕΒΑ ποζάρουν σε αναμνηστική φωτογραφία πάνω σε ένα Hurricane. Πόσοι άραγε από αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ; Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Σύμφωνα με την ιστορία της Μοίρας, οι πρώτοι πιλότοι της ήταν στελέχη της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας που είχαν σταλεί στο Ιράκ από το 1940 για να εκπαιδευτούν από τους Βρετανούς, καθώς και αρκετοί πιλότοι που κατέφυγαν στην περιοχή μετά την κατάληψη της Ελλάδας, για να συνεχίσουν τον αγώνα ως την απελευθέρωση της χώρας.

Το έμβλημα της 335 ΜΔ, όπως αποτύπωσε φωτογραφικά ο Ιωάννης Κατσαρός. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Η Μοίρα εφοδιάστηκε με τα μαχητικά αεροσκάφη Hurricane-IIB στην αρχή, και μετά με τα Hurricane-IIC και υπαγόταν στην 339 Πτέρυγα Μάχης της RAF.

Η σκληρή όψη του πολέμου. Νεκρός στρατιώτης κείτεται άταφος στην έρημο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Η σκληρή όψη του πολέμου: Νεκρός στρατιώτης κείτεται άταφος στην έρημο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Κατά την διάρκεια της παραμονής της στην Μέση Ανατολή, επιχειρώντας από πρόχειρα αεροδρόμια, συμμετείχε σε αποστολές προστασίας νηοπομπών.

Κατεστραμμένο πυροβόλο στην έρημο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Κατεστραμμένο πυροβόλο των 88 στην έρημο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Τη ρουτίνα των αποστολών αυτών, διέκοψε ο επιτυχής βομβαρδισμός και πολυβολισμός από χαμηλό ύψος του Ιταλικού στρατηγείου της Λιβύης που πραγματοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1942, για να εορτασθεί και η επέτειος, μετά τις επίμονες αιτήσεις και τα έντονα διαβήματα των ελληνικών πληρωμάτων προς τους Βρετανούς.

Γερμανικό νεκροταφείο στη Β. Αφρική. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Άνδρες της 336 ΜΔ. Άραγε πόσοι από αυτούς δεν πάτησαν πάλι στα χώματα της ελεύθερης Ελλάδας; Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Χαλαρή διάθεση και πίστη στη νίκη. Άραγε πόσοι από αυτούς τους άνδρες δεν πάτησαν πάλι στα χώματα της ελεύθερης Ελλάδας; Ο Ιωάννης Κατσαρός διακρίνεται δεύτερος από δεξιά, όπως κοιτάζουμε τη φωτογραφία. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Στην διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η 335 Μοίρα έχασε 18 πιλότους πραγματοποιώντας 5555 εξόδους, διάρκειας 8500 ωρών πτήσης και άλλες 12000 ώρες πτήσης για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Ο Ιωάννης Κατσαρός. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Ο Ιωάννης Κατσαρός με ένα Hurricane. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Το Φεβρουάριο του 1943 σχηματίζεται και η 336 Μοίρα Διώξεως, στην οποία ο Σμηναγός πλέον Ιωάννης Κατσαρός αναλαμβάνει διοικητής του δεύτερου σμήνους της.

Το διοικητήριο του δεύτερου σμήνους της 336, το οποίο διοικούσε ο Ιωάννης Κατσαρός. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Σύμφωνα με την ιστορία της Μοίρας συγκροτήθηκε στο Αλμάζα της Αιγύπτου στις 25 Φεβρουαρίου 1943 και αρχικά εξοπλίστηκε με 21 Hurricane IIc.

Λίγη... ιδιωτικότητα στην απεραντοσύνη της ερήμου. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Λίγη… ιδιωτικότητα στην απεραντοσύνη της ερήμου. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Πήρε μέρος σε επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη Β. Αφρική, Ιταλία, Γιουγκοσλαβία, Αλβανία και την κατεχόμενη Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Κατσαρός μπροστά από την ελληνική σημαία στην έρημο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Από τον Οκτώβριο του 1943 έως τον Μάρτιο του 1944 το Hurricane αντικαταστάθηκε από το Spitfire MK Vc και μερικούς μήνες αργότερα η Μοίρα μετακόμισε στην Ιταλία.

Πάσχα στην έρημο, λίγο κρασί και τα αρνιά σε... παράταξη. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Πάσχα στην έρημο, Ο Ιωάννης Κατσαρός απολαμβάνει λίγο κρασί και τα αρνιά βρίσκονται από πίσω σε… παράταξη. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Η 14 Νοεμβρίου 1944 ήταν η ημέρα που η Μοίρα άφησε πίσω της τον Β’ΠΠ για πάντα, καθώς επιτέλους ήρθε στην Ελλάδα. Εκτέλεσε συνολικά 3250 εξόδους, ημέρα και νύκτα, με 12427 ώρες πτήσης.

Ο Ιωάννης Κατσαρός με συναδέλφους του. Άραγε τους αναγνωρίζει κάποιος; Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Ο Ιωάννης Κατσαρός (δεξιά, όπως κοιτάζουμε τη φωτογραφία) με συναδέλφους του. Άραγε τους αναγνωρίζει κάποιος; Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης.

Η 336 Μοίρα απώλεσε 12 ιπταμένους και είχε 3 αιχμάλωτους πολέμου, ενώ η Royal Air Force την συνεχάρη για την εξαίρετη απόδοσή της.

Έλληνες περιεργάζονται κατεστραμμένα αεροσκάφη της Luftwaffe σε αεροδρόμιο της Β. Αφρικής. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Ο αντιπτέραρχος Ιωάννης Κατσαρός. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης

Ο Ιωάννης Κατσαρός με συνάδελφό του, μπροστά από ένα Hurricane. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης — Ο Ιωάννης Κατσαρός με συνάδελφό του, μπροστά από ένα Hurricane με το όνομα ΘΥΕΛΛΑ. Φωτογραφία: Άγγελος-Στέφανος Μωραΐτης. Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννη Κορέλλη, στα αριστερά του Κατσαρού ειναι ο Μαρίνος Σκλήρης. Στα δεξιά ο Δημήτρης Γκίζας, που έχασε τη ζωή του με Hurricane, στις 26/5/43 όταν και οι 3 πιλότοι ήταν στην 336 Μοίρα Διώκεως. Η φωτογραφία τους δειχνει το 1942 όταν ηταν στην 335 ΜΔ.

Το www.ww2wrecks.com απευθύνει θερμές ευχαριστίες στον κ. Άγγελο-Στέφανο Μωραΐτη, για την τιμή και την εμπιστοσύνη στην αποκλειστική δημοσίευση για πρώτη φορά του μοναδικού αυτού αρχείου.

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΟΥ ΜΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΤΣΑΡΟΥ, ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΗ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΤΣΑΡΟΥ